Bugün 14 Mayıs. Çin Komünist Partisi’nin proleter devrimci kadrolarından, Büyük Proleter Kültür Devrimi’nin siyasetlerine yön veren merkez grubu üyesi, Mao Zedung’un eşi Jiang Qing‘in ölümünün 27. senesi.

Mao ile ilk kez tiyatro öğretmenliği yaptığı Lu Xun Sanat Akademisi’nde Mao’nun verdiği bir konferans sırasında karşılaşan ve kendisiyle evlenen Jiang Qing özellikle tiyatro alanındaki devrimci çalışmaları ile bilinmektedir.

Jiang Qing Yoldaş, Mao Zedung’un yalnızca eşi değil aynı zamanda proletarya diktatörlüğü altında sınıf mücadelesi çizgisini sürdürülmesini benimsemiş en önemli yoldaşlarından biriydi. Mao’nun en önem verdiği şeyin, yani Çin’in sosyalist bir toplum olarak revizyonizmi ve kapitalizmi yenerek gelişimi sürecinde özellikle ideoloji/kültür alanındaki sınıf mücadelesi neferlerinden biri olan Jiang Qing’in devrimci teori ve pratiğe katkıları kendini en çok Sosyalist Eğitim Hareketi (SEH) döneminde başlatılan Pekin Operası’nın içerik ve estetik açısından yeni formlar alarak devrimcileştirilmesi sürecinde gösterir.

1966 Mayıs döneminde başlatılan Büyük Proleter Kültür Devrimi döneminin en başından itibaren önemli bir neferi olan, başlangıç döneminden itibaren 9 kişiden oluşan Kültür Devrimi Merkez Birliği (KDMB) içinde yer alan ve 1976’ya kadarki tüm süreçte özellikle sanat ve kültür politikaları etkin bir devrimci lider olan Jiang Qing, Mao Zedung’un ölümü ardından yaşanan karşı devrimci hükümet ve ordu darbeleri sonrası, dönemin diğer üç devrimci önderi ile birlikte “4’lü Çetecilik” suçlaması ve kendilerine atılan iftira-karalama kampanyaları ile karşı devrimci mahkemelerde yargılanacaktır. Tıpkı devrim gibi, karşı devrim de en önemli alanı yani kültür-eğitim alanını ele geçirerek gerçek komünistlerle hesaplaşmasını başlatacaktır.

1980-1981 döneminde revizyonistlerin gerici mahkemelerinde Mao Zedung’un proleter devrimci çizgisini ve Marksizm-Leninizm’i cesaretle savunan Jiang Qing’e idam cezası verilir.

Karşı Devrimin Mahkemelerinde Proleter Devrimci Duruş

Jiang Qing’in mahkeme konuşmaları Çin’in kapitalist yolcuları tarafından belirgin şekilde sansürlenir. TV yayını sık sık kesilir, 25 Aralık’ta yayınlanan “Halkın Günlüğü” gazetesi  Jiang Qing’in mahkemedeki tarihi konuşmasını görmezden gelir ve konuşmanın  tamamına yer vermez. Karşı devrim her yönden Mao Zedung’un proleter devrimci çizgisi ile hesaplaşmaktadır.

Mahkemede kararlı bir şekilde söz alan Jiang Qing şu soruyu yöneltir: “Konuşmamı kesecek misiniz? Bu hayatımdaki son konuşma şansı olabilir, çünkü 4 yıldır tutukluyum ve ilk kez kamuoyu önünde konuşma şansı veriliyor.”

Jiang Qing, Kültür Devrimi boyunca izlediği siyaset ve uygulamaların doğrudan başkan Mao tarafından yönetilen merkez komitesi tarafından alındığını aktarır. 1967 Ocak ayında Şanghay’da gerçekleşen ve revizyonist yönetimin devrilmesini sağlayan Ocak Fırtasını’nın da doğrudan başkan Mao tarafından desteklendiğini aktarır.

Jiang Qing, mahkemede kendisini yargılayan karşı devrimcilere şöyle haykırır: “Kuomintang gericileri Yenan’da saldırıya geçtiğinde ben ön cephede savaşıyordum. Peki siz o zaman nerelerdeydiniz? Beni, başkan Mao’nun eşini yok etmek istiyorsunuz çünkü başkan Mao’yu asla yok edemeyeceğinizi biliyorsunuz!”

Jianq Qing, gerici mahkemede ayağa kalkarak Mao’nun sözleri ve sloganlarından alıntılar yaparak bir belge okur.  “Burjuvazi Komünist Partisi’nin içinde!” der. “Revizyonist olmaktansa başımı kesmenizi tercih ederim!”

Jiang Qing’e verilen idam cezası sonradan ömür boyu hapis cezasına dönüştürülür. Yaşamının son döneminde gırtlak kanserine yakalandığı belirtilen Jiang Qing’in şaibeli intihar haberi 14 Mayıs 1991 yılında kamuoyuna duyurulur.

Jiang Qing’in Kültür Devrimi’nin yeni ve yaratıcı siyasi örgütlenme modellerinden Kızıl Muhafız örgütleri üzerindeki efektif rolü, tiyatro ve sinema emekçileri ile yaptığı kritik toplantılar, ülkedeki kültür hayatının devrimcileştirilmesi yönündeki yoğun çabaları, Sovyet modern revizyonistlerine – Konfüçyüsçü gerici ideolojiye karşı kararlı mücadelesi, Deng Xiaopinglerin başını çektiği revizyonist kliğe karşı son ana kadar kararlılıkla mücadele etmesi ve elbette tutuklandıktan sonra karşı devrimin düzmece mahkemelerindeki dik duruşu kendisini Marksizm-Leninizm-Maoizm’in büyük neferlerinden biri olarak devrim tarihine yazacaktır.

Anısına saygıyla…

Kaynak: KURAM Dergisi